Znakomicie może im w tym pomóc nowość wydana w serii travelbooków Bezdroży, przewodnik poświęcony tylko tej części Hellady. Ma on wiele plusów. Jest poręczny i stosunkowo lekki, znajduje się w nim 130 kolorowych zdjęć, 4 plany i mapki, 5 większych wkładek monotematycznych oraz 18 informacji i ciekawostek w ramkach włamanych w tekst. Przede wszystkim zaś mnóstwo informacji ważnych, ciekawych i kompetentnie napisanych przez polską autorkę, która zdołała nieźle poznać tamte miejsca i atrakcje.
Nietrudno mi to ocenić, gdyż w ojczyźnie Homera byłem parokrotnie, m.in. organizując i prowadząc w niej dziennikarskie wyprawy studyjno – poznawcze, nie licząc innych okazji do pogłębiania znajomości tego szalenie ciekawego kraju. Zgodnie z koncepcją travelbooków, autorka na wstępie przedstawia czytelnikom i turystom najważniejsze „Atrakcje Aten i Attyki”. 6 najcenniejszych zabytków starożytności, 4 najciekawsze jej zdaniem, które również podzielam, zakątki Aten, 4 najpiękniejsze krajobrazy oraz proponuje 2 podróże kulinarne. Dwa wstępne rozdziały informacyjne zawierają chyba, z nadwyżką, wszystko to, co jest naprawdę istotne i przydatne turyście.
W „Informacjach praktycznych” dobrze radzi, aby, mając tylko możliwość wyboru terminu, nie jeździć do Aten i Attyki, a i generalnie do Grecji, zwłaszcza w celach poznawczych, w okresie turystycznego szczytu, czyli od czerwca do końca sierpnia. Bo wówczas jest naprawdę gorąco, tłoczno i drogo. Od siebie dodam, że kto nigdy nie widział Hellady wiosną, gdy tonie ona w kwiatach i zieleni, wypalanej później przez słońce, ten nigdy nie będzie mieć pojęcia o pięknie i przyrodzie tego kraju. Wiele uroku ma on również jesienią, w innych barwach, ale z obfitością świeżych warzyw i owoców, luźniejszymi plażami oraz ciepłą wodą w morzach i trochę krótszymi dniami, zachęcającymi do poznawania uroków tamtejszych tawern, kuchni i napojów oraz, oczywiście, ludzi i ich zwyczajów.
Z ważnych informacji autorki warto wspomnieć o jej radzie, aby jadąc do Grecji zabrać, oprócz karty EKUZ – europejskiego ubezpieczenia zdrowotnego, także dodatkowe ubezpieczenie turystyczne na wypadek chorób lub wypadków. Bo pomoc lekarska jest tam dosyć droga, a w ramach karty europejskiej otrzymuje się tylko podstawowe świadczenia. Ciekawe są informacje o różnych wariantach dojazdu do Aten, także koleją lub, kosztującymi jeszcze drożej autobusami, nie mówiąc o potrzebnym do tego czasie i zmęczeniu. Ważne informacje o cenach komunikacji lokalnej, z bardzo opłacalnymi 3-dniowymi kartami turystycznymi obejmującymi także transfer z i na lotnisko, lub biletami 5-dniowymi, pozwalają wybierać najtańsze warianty poruszania się po greckiej stolicy.
Warto też przed wyjazdem wiedzieć, o czym również pisze autorka, że w szczycie sezonu noclegi w hotelach w centrum (i nie tylko !) Aten trzeba rezerwować z dużym wyprzedzeniem, bo z reguły są zatłoczone, o wyższych cenach już nie wspominając. Ciekawe są propozycje zwiedzania tematycznego greckiej stolicy: „Śladami historii”, „Ateny-Pireus-Attyka w 48 godzin”, „Spacery kulinarne”, „Ateny w obiektywie”, „Na rowerze elektrycznym” itp. Podobnie sporo informacji o wypoczynku aktywnym: wędrówkach pieszych, rowerowych, jeździe konnej, windsurfingu i kitesurfingu, czy nurkowaniu.
W „Informacjach krajoznawczych” z ABC, zasadne jest ostrzeżenie przed kieszonkowcami oraz zalecenie zachowywania bezpieczeństwa, chociaż Ateny nie są miastem niebezpiecznym dla turystów. Ważna informacja, że w kościołach, muzeach i galeriach obowiązuje zakaz fotografowania, chociaż w niektórych jest to możliwe bez flesza.
Podobnie przypomnienie, że Grecy lubią napiwki i dawane ich należy do zwyczaju. Chyba bardzo istotna informacja o nietypowych godzinach pracy sklepów. We wtorki, czwartki i piątki do godz. 20-21, ale z przerwą na sjestę od 14 do 17. Natomiast w środy i soboty tylko do sjesty.
Czy ustrzeżenie, że Grecy często nie odbierają telefonów z komórkowych numerów zagranicznych. Jak się więc zamierza częściej i więcej rozmawiać na miejscu, lepiej kupić kartę lokalnej sieci. Chociaż w tym miejscu przydałaby się informacja, której brak, czy stosowane są – lub nie, dodatkowe opłaty roamingowe, zniesione w Unii Europejskiej. Oprócz tego rozdział ten zawiera również sporo informacji na temat greckiego (i ateńskiego) społeczeństwa, kultury i sztuki oraz kuchni. Brak natomiast „Kalendarium historycznego”, do którego wydawca zdołał już przyzwyczaić czytelników tej serii travelbooków.
Podstawowa część przewodnika, to przede wszystkim zwiedzanie Aten. Z ich krótką historią oraz obszernymi informacjami co tam warto zobaczyć. Z naprawdę mnóstwem uwzględnionych zabytków, ciekawych miejsc i atrakcji, ich wytłuszczonymi nazwami i wydrukowanymi po nich w kolorze czerwonym, co znakomicie ułatwia odszukiwanie tego, co w danym momencie jest potrzebne, dniami i godzinami otwarcia oraz cenami biletów. I informacją o bardzo opłacalnego gdy zamierza się dużo zwiedzać, za 30 €, biletu zbiorowego do wszystkich zabytków starożytności. No i z kompetentnymi oraz dosyć dokładnymi opisami tego, co autorka proponuje zwiedzić i poznać.
Na końcu zaś, w zielonych ramkach, także obszerne informacje praktyczne o noclegach, wyżywieniu, życiu nocnym i zakupach w Atenach, z wieloma przykładami, także cen. Na podobnej zasadzie, chociaż krócej, przedstawione są okolice Aten, osobno Pireus, no i Attyka w podziale na Zachodnią, Północną, Wschodnią i Południową. Również, ale z krótkimi, informacjami praktycznymi na temat dojazdu do nich, a także poszczególnych miejscowości, noclegów i wyżywienia. Na końcu travelbooka nie ma, też tradycyjnego w większości przewodników tej serii, słowniczka polsko – greckiego. Zamiast niego jest mała ramka w informacji o języku, z kilkoma zwrotami. Nie zapomniano oczywiście, o Indeksie, z podziałem haseł na Ateny i Attykę, ale dosyć skąpym i wybiórczym.
Tomik wzbogacają wspomniane na wstępie wkładki tematyczne oraz informacje w ramkach włamanych w tekst. Tych pierwszych jest 5, obszernych, od wyjątkowo tylko 2, do 8 stron każda oraz ciekawych. Poświęcone są one: Stanowiskom archeologicznym i muzeom, z ich lokalizacją, stronami internetowymi www. dniami i godzinami otwarcia oraz cenami biletów. Sztuce ulicznej (Street Art). Greckiemu słownikowi smaków. Festiwalom i wydarzeniom. Atrakcjom dla rodzin z dziećmi oraz Plażom Attyki. Natomiast wśród informacji w ramkach, oprócz zawierających takie, jak „Ambasada RP w Atenach” czy „Dni wolne od pracy”, są też ciekawostki. M.in. „Tragedia antyczna”, „Winnice warte odwiedzenia”, „Misteria eleuzyńskie”, czy „Niedźwiadki i Ifigenia”.
Cezary Rudziński
ATENY I ATTYKA. Przewodnik Bezdroży z serii travelbooków. Autorka: Agnieszka Zawistowska. Wydawnictwo Helion, wyd. I, Gliwice 2018, str. 160, cena 26,90 zł. ISBN 978-83-283-4014-5
