Przypomnę, że to ponad 20-milionowe – różne źródła podają odmienne liczby, jedno z najludniejszych miast świata, powstało na miejscu azteckiej stolicy Tenochtitlánu wybudowanej w XIV-XV wiekach na wyspie otoczonej płytkim jeziorem Texcoco. Jezioro wyschło i zostało później zabudowane. Z epoki prekolumbijskiej od zniszczeń dokonanych przez hiszpańskich najeźdźców ocalały tylko ruiny świątyni Tempo Mayor.
Plaza de la Constitución
I to w jej pobliżu wytyczono centralny plac miasta. Jeden z największych miejskich w świecie, przy którym stanęła katedra, pałac gubernatora oraz inne budowle. Swoją popularną nazwę El Zócalo, co po hiszpańsku znaczy cokół zawdzięcza Pomnikowi Niepodległości, który zaczęto wznosić na tym miejscu. Entuzjazmu i środków starczyło jednak tylko na wybudowanie jego podstawy. Którą później rozebrano, ale ludowa nazwa tego placu przyjęła się i pozostała. Przy czym aż do początku XX wieku plac wypełniał labirynt stoisk handlowych, jak to w przeszłości na głównych placów miast wówczas bywało.
Obecnie na jego środku stoi maszt, na który codziennie rano wciągana jest, a wieczorem opuszczana, flaga państwowa. Zaś z okazji świąt odbywają się na nim parady wojskowe i uroczystości państwowe. Pierzeje Zócalo wypełniają budowle sakralne i świeckie, z których szczególnie cenne i ważne są katedra, kaplica oraz Pałac Narodowy. Główną jest Catedral Metropolitana, wznoszona od 1525 roku przez ponad 2,5 stulecia, do 1788 roku, największa zabytkowa świątynia Ameryki Łacińskiej. Niestety, stoi na grząskim gruncie i powoli zapadała się. Zapobiegające pogłębianiu się tego procesu prace prowadzone były głównie pod ziemią i podobno okazały się skuteczne.
Catedral Metropolitana
Katedrę zbudowano na planie prostokąta zwróconego jednym z węższych boków z fasadą do placu. Ze względu na długi okres budowy nie powstała w jednolitym stylu. Wyróżniają się w niej części renesansowa i barokowa, ale nie brak elementów tzw. churrigueryzmu (nazwa pochodzi on nazwiska rodu architektów) oraz klasycyzmu. Catedral Metropolitana wyróżnia się dwiema trzypoziomowymi, 67–metrowej wysokości, wieżami – dzwonnicami w narożnikach, zakończonymi krzyżami na ich szczytach. Między nimi znajduje się portal z wejściem głównym na dole oraz wieżą zegarową na szczycie ozdobioną rzeźbami – alegoriami Wiary, Nadziei i Miłości.
Do katedry jest również wejście boczne z portalem od strony zachodniej, z odchodzącej od placu w pobliżu lewej wieży, ulicy Monte de Piedad. Natomiast do jej prawej ściany bocznej przylega wspomniana kaplica, o której nieco więcej za chwilę. Świątynia ma 5 dużych ołtarzy i 16 kaplic. Szczyci się bardzo cennymi dziełami sztuki, przede wszystkim malarstwa i rzeźby. Ołtarz nazywany królewskim – Altar de los Reyes z lat 1710-1737, jest arcydziełem wywodzącego się z baroku churrigueryzmu. Fantastycznie rzeźbionym i złoconym, z dwoma obrazami Rodrigueza Juareza „Wniebowzięcie NMP" i „Pokłon Trzech Króli". Natomiast główne rzeźby w tym ołtarzu przedstawiają kanonizowanych królów i królowe.
Bogate wnętrza
Ołtarz główny, usytuowany w nawie przed Ołtarzem Królewskim, wykuto w białym marmurze. Figury na nim przedstawiają postacie świętych. Miejsc i obiektów godnych w katedrze uwagi jest więcej. Przede wszystkim kaplice, wśród których wyróżnia się szczególnie bogato zdobiona rzeźbami i obrazami Capilla de San José – św. Józefa. Przepięknie zdobiony jest też chór z rzeźbionymi stallami, parą organów oraz balustradami ze stopu złota. Będąc w tej świątyni nie należy pomijać również zakrystii, w której obejrzeć można XVII-wieczne obrazy, rzeźbione i inkrustowane meble oraz szaty liturgiczne.
Jak już wspomniałem, do katedry, z jej prawej strony patrząc od Zócalo, przylega od wschodu kaplica El Sagrario Metropolitano – Najświętszego Sakramentu. Z oszołamiającą, rzeźbioną w kamieniu fasadą z licznymi postaciami świętych oraz ornamentyką roślinną. Dobudowano ją do katedry w latach 1749-1768. Sąsiednią, wschodnią pierzeję Zócalo, na całej jej długości zajmuje Palacio Nacional – Pałac Narodowy. Zbudowano go dla konkwistadora i późniejszego namiestnika zdobytych ziem, Hernána Cortésa na miejscu zburzonego pałacu azteckiego władcy Montezumy.
Palacio National
Budowę Palacio Nacional rozpoczęto w roku 1562. Później przechodził różne koleje losu, po uzyskaniu przez Meksyk niepodległości w 1821 stał się siedzibą prezydenta kraju. Udostępnioną w 1860 roku przez prezydenta Benito Juareza społeczństwu. W 1920 roku dobudowano, ładnie sharmonizowane z całością drugie piętro. Obecnie w gmachu tym mieszczą się biura prezydenckie i inne urzędy, ale jego główne patio z krużgankami oraz jego klatka schodowa są powszechnie dostępne. Na ich ścianach bowiem sławny meksykański malarz Diego Rivera namalował w latach 1929-1935 wspaniałe murale.
{gallery}17202{/gallery}
Inspiracją dla artysty były dramatyczne wydarzenia z okresu rewolucji 1910 roku, ale na muralach przedstawił całą burzliwą historię kraju. Od wyidealizowanych scen z życia ludności tubylczej Meksyku w okresie przed kolonialnym oraz postaci jej wodzów i zmagania z hiszpańskimi najeźdźcami. Okrucieństwo konkwistadorów ale i duchownych, którzy bronili Indian jako „dzieci boże". A także sceny walk o niepodległość Meksyku z najeźdźcami z USA i francuskimi. Późniejsze reformy prawne Juareza oraz uczestników i zmagania podczas rewolucji 1910 roku. No i alegorię Meksyku współczesnego artyście. W sumie 10 wielkich malowideł naściennych.
Pozostałe pierzeje Zócalo zajmują zabytkowe, kilkupiętrowe gmachy. Wśród nich m.in. dawny ratusz miejski. Z zachodnią pierzeją sąsiaduje XVI-wieczny budynek, obecnie rządowy lombard Nacional Monte de Piedad. Do południowo – wschodniego narożnika placu przylega potężny czworobok Sądu Najwyższego z dwoma wewnętrznymi dziedzińcami. W pobliżu zaś, w odległości jednej – dwu przecznic od Zócalo znajduje się kilka innych wartych uwagi obiektów. M.in. wspominana już Templo Mayor – resztki azteckiej świątyni odkopane w latach 70. XX w., dawny pałac arcybiskupi, a także Templo de la Enseñanza, barokowy kościół z XVIII w. zbudowany jako kaplica klasztorna, z olśniewającym złotym ołtarzem.
