czwartek, marzec 28, 2024
Follow Us
×

Ostrzeżenie

JFolder::pliki: Ścieżka nie jest folderem. Ścieżka: /home/kur365/domains/kurier365.pl/public_html/images/22492.
×

Uwaga

There was a problem rendering your image gallery. Please make sure that the folder you are using in the Simple Image Gallery Pro plugin tags exists and contains valid image files. The plugin could not locate the folder: images/22492
czwartek, 19 listopad 2015 00:00

Ostrawa. Atrakcje przemysłowego miasta Wyróżniony

Napisane przez Cezary Rudziński
Oceń ten artykuł
(1 głos)
Ostrawa. Atrakcje przemysłowego miasta Fot.: Cezary Rudziński

Zaledwie kilkanaście kilometrów dzieli Ostrawę, miasto trzecie w Czechach pod względem liczby ludności, od granicy z Polską. Położona na styku trzech krain: Śląska Cieszyńskiego, Śląska Opawskiego i Moraw, przy północnym wejściu do Bramy Morawskiej oraz u ujścia do Odry rzek: Opawy i Ostrawicy, przez wielu uważana jest za mało ciekawe miasto przemysłowe.

Porównywane, nie tylko ze względu na podobną liczbę mieszkańców, z Katowicami. I po macoszemu traktowane przez większość przewodników po Czechach dostępnych w języku polskim.

Od zabytków po obiekty postindustrialne i festiwale

Niesłusznie! Bo chociaż brak tu zabytków najwyższej klasy oraz światowej rangi muzeów, Ostrawa oferuje atrakcje – obiekty, miejsca i stałe imprezy, których pozazdrościć jej mogą sławniejsze od niej miasta. Mogące – i przyciągające tu – coraz więcej chętnych ich poznania, bądź udziału w nich. Że wspomnę o festiwalach muzycznych Colours of Ostrava i Świętowacławskim, czy również dorocznych Dniach NATO, o których niedawno pisałem. A to tylko przykłady z blisko 40 stałych wydarzeń kulturalnych znajdujących się w miejscowym kalendarzu.
To nieco ponad 300-tysięczne miasto – w latach 1991–2013 straciło ono co prawda niemal równo 30 tys. obywateli (z 327.371 do 297.421), ale ostatnio powoli ich przybywa. Składa się z 23 dzielnic i 39 gmin. Jest w nim 12 kościołów czterech wyznań, w tym większość zabytkowych, chociaż z różnych okresów. Ponad 10 muzeów i galerii, a w obszernym folderze w języku polskim, który otrzymałem w hotelu: „Co zwiedzić ?" znalazłem propozycję poznania 31 zabytków, obiektów i miejsc. I chociaż po zwiedzeniu najważniejszych z nich trochę inaczej ustawiłbym ich kolejność, to wybór okazał się ogromny.

Zaczęło się od osad na Bursztynowym Szlaku

Zaś historia współczesnego miasta długa i dosyć ciekawa. Położona na lewym brzegu niezbyt szerokiej Ostrawicy Morawska Ostrawa i inne miejscowości, które stały się jej dzielnicami w 1924 roku, dopiero w 17 lat później, i to przez niemieckich okupantów, połączona została z prawobrzeżną Śląską Ostrawą i sąsiednimi gminami w jedno miasto. Bo rzeka ta stanowiła historyczną granicę między Śląskiem i Morawami. Przy czym Morawską Ostrawę od XV do XVIII wieku nazywano Niemiecką, ze względu na dominujących w niej osadników tej narodowości.
Zaś prawobrzeżną najpierw – obie wspomniano już w źródłach z 1380 roku – Wendyjską, czyli Słowiańską, zaś wkrótce, gdy tamtejszy zamek przeszedł w końcu XIV w. w polskie ręce szlacheckie, Polską. A ich dobra „Państwem polskoostrawskim". W 1714 r. należała do rodu Wilczków. Nazwę Polska Ostrawa, na Śląska Ostrawa, władze czeskie zmieniły dopiero w 1919 roku. Historia obu Ostraw jest jednak znacznie starsza. Wyrosły one na sławnym bursztynowym szlaku, który z czasem stał się handlowym z Moraw na Śląsk. Osady te, chociaż niewielkie, istniały zapewne już od czasów antycznych. W VIII w. zastąpiły je osiedla słowiańskie.

Na granicy Moraw i Śląska

A gród Gołęszyców istniał już w X wieku. Granicę między Morawami i Śląskiem na rzece Ostrawicy ustalono w roku 1261. Pierwsza pisana wzmianka o Ostrawie pochodzi z 1279 roku. Historycy sądzą, że prawa miejskie otrzymała ona między 1268 a 1278 rokiem. W 1290 r. prawobrzeżna Ostrawa stała się własnością książąt cieszyńskich. Morawska zaś w średniowieczu stała się niemieckim terenem osadniczym, głównie rzemieślników. Aż do roku 1763, gdy w dolinie Burnia odkryto złoża węgla kamiennego, a następnie w 1828 uruchomiono Hutę Rudolfa – później Witkowice, były to jednak małe miasteczka.


{gallery}22492{/gallery}
Z wcześniejszej przeszłości Ostrawy warto wspomnieć, że w 1362 r. król Karol IV nadał jej prawo organizowania dorocznych targów. W II połowie XIV w zbudowano mury miejskie. Miasto ucierpiało podczas wojen husyckich, znaczną jego część zniszczył pożar w 1556 roku, łupione było podczas wojny trzydziestoletniej, a w 1625 r. połowę mieszkańców pochłonęła zaraza dżumy. Po odkryciu złóż węgla, wydobywano go, także w mieście, aż do roku 1994. Zaś huta Witkowice wytapiała żelazo do 1998 roku. Miasto nadal pozostaje przemysłowym, chociaż przekształca się w ważne centrum kulturalne.

Zabytki stare i nowsze

Śladem jego dawnej przeszłości jest zamek – Hrad slezskoostravský. Chociaż obecny, o którym napiszę osobno, to rekonstrukcja, gdyż autentyczny... zapadł się w rezultacie robót górniczych. Najstarszym autentycznym zabytkiem Ostrawy jest, stojący w pobliżu Rynku (placu Tomasza Masaryka), w centrum głównej, lewobrzeżnej części miasta, kościół św. Wojciecha. Pierwotnie gotycki, z początku XIII w., odbudowany po pożarze w XIV w, a następnie przebudowany w XIX w. w stylu klasycystycznym, z barokowym hełmem na wieży. Do niedawna zaniedbany, obecnie odnowiony, z pięknie zachowanym gotyckim sklepieniem wspartym na czterech filarach.
W remoncie, całkowicie „opakowana" w siatki i otoczona rusztowaniami, jest też katolicka katedra p.w. Boskiego Zbawiciela z 1889 r., jedna z największych budowli sakralnych na Morawach. Stoi ona również w pobliżu Rynku. Przy nim natomiast, w jednym z narożników przy południowej pierzei, inny zabytek dawnej przeszłości, Stary Ratusz. Po raz pierwszy wspomniany w źródłach pisanych w 1539 r. Z wieżą oraz zegarem z XVI w. , przebudowany w stylu baroku, z blaszanym hełmem. Obecnie siedziba Muzeum Ostrawskiego, w zbiorach którego są ekspozycje archeologiczne ze znalezisk w okolicach miasta.

Ciekawe muzea

A także kolekcje historyczne – meble, szkło, porcelana, ceramika, zegary, numizmatyka, malarstwo i rzeźba, stara broń itp. Jak również zbiory etnograficzne, historycznych instrumentów muzycznych, teatralne, przyborów mierniczych i górniczych oraz przyrodnicze: entomologiczne, geologiczne i paleontologiczne, botaniczne i zoologiczne. Jak już wspomniałem, w mieście jest ponad 10 muzeów i galerii. M.in. Browarnictwa, Górnictwa, Kolejnictwa, Pożarnictwa i Zabawek. Zarówno w Rynku, jak i przy sąsiednich ulicach i placach zachowało się sporo zabytkowych domów i kamienic.
Zwłaszcza ciekawych, w kilku stylach, m.in. secesji i modernizmu, z przełomu XIX i XX wieku. Numerem Jeden w miejscowych propozycjach zwiedzania miasta jest modernistyczny Nowy Ratusz stojący nad Ostrawicą, kilkaset metrów od Rynku. Zbudowany w 1930 roku, z wnętrzami w stylu funkcjonalizmu, z 85-metrową wieżą, najwyższą ratuszową w całym kraju, będącą dominantą miasta. Z platformy widokowej na jej szczycie roztaczają się rozległe widoki na Ostrawę i jej okolice. Przed Nowym Ratuszem, w jego okolicach oraz w innych punktach miasta stoi co najmniej kilkanaście wartych uwagi pomników.

Secesja, modernizm i architektura XXI wieku
To samo można powiedzieć o secesyjnym domu „Slavia", w przeszłości hotelu z 1898 roku, o 4 lata młodszym „Domu Mikeska", teatrze Antonina Dworzaka z lat 1906-1907, Domu Polskim z lat 1899-1901, Czeskim Domu Narodowym – obecnie teatrze oraz co najmniej jeszcze kilkunastu innych gmachach. W innych dzielnicach poza centrum – niestety nie do wszystkich zdążyłem dotrzeć – w Śląskiej Ostrawie zalecany do zwiedzenia jest XVIII-wieczny, pielgrzymkowy, barokowy kościół św. Józefa, ratusz wzniesiony tuż przed I wojną światowa oraz wieża ciśnień z 1909 r.
W Porębie (Poruba) kościół św. Mikołaja z XV w., przebudowany jednak na początku XX w oraz pałac z 1753 r., z zachowanymi fragmentami renesansowymi. W Mariańskich Górach (Mariánske Hory) neobarokowy kościół p.w. Królowej Maryi Panny z lat 1905-1908. W Przywozie (Přvoz) dawny ratusz z XVIII w.; obecnie miejskie archiwum oraz neogotycki kościół p.w. Niepokalanego Poczęcia. Zaś w Hrabowej (Hrabová) replika drewnianego kościoła z XVI w., który spłonął w 2002 roku. Wartych zobaczenia jest też kilka gmachów architektury XXI wieku.

Planetarium, świat techniki i kultowa ulica Stodolna

Ostrawa ma jednak również inne atrakcje, które mogą zaspokoić ciekawość turystów o różnych zainteresowaniach. Znakomite Planetarium pod miastem, w Krasnym Polu, zbudowane w 1980 roku, ale niedawno gruntownie zmodernizowane i przebudowane oraz wyposażone w najnowocześniejsze techniczne urządzenia obserwacyjne i projekcyjne. Jest ono powiązane organizacyjnie z fakultetem górniczo-geologicznym tutejszego Uniwersytetu Technicznego. W obserwatorium astronomicznym można obserwować Słońce, w nocy zaś gwiazdy. A w Planetarium uczestniczyć w ciekawych programach.
Całe rodziny przyciąga Świat Miniatur Minieni na terenie wystaw i targów Czarna Łąka. Obejrzeć w nim można ponad 20 modeli europejskich budowli w skali 1:25. Rewelacyjny jest narodowy zabytek kultury – Dolne Witkowice z zagospodarowanym Wielkim Piecem, ogromnym zbiornikiem gazu i innymi urządzeniami hutniczymi. A także Wielkim Światem Techniki, o którym znawcy mówią, że jest bardziej nowoczesny i przyjazny gościom, niż warszawskie Centrum Nauki Kopernik.
Jest w Ostrawie również ZOO, akwarium morskie, centrum imprez sportowych i kulturalnych „Trojhali Karolina" w przebudowanych halach dawnej centrali energetycznej koksowni Karolina. Zaś dla amatorów barów, pubów, kawiarni i restauracji czy klubów, kultowa Ulica Stodolna z jej ponad 60 obiektami gastronomicznymi. Zaś pod miastem Uzdrowisko Klimkowice. Jest więc w czym wybierać i przebierać. O niektórych z tych atrakcji napiszę jeszcze osobno.

a