Polska Agencja Żeglugi Powietrznej uzyskała największą liczbę głosów sędziów we wszystkich sześciu kategoriach konkursowych. Podczas gdy pandemia SARS-CoV-2 spustoszyła sektor lotniczy w 2020 roku, branża bezzałogowych statków powietrznych (ATM) wprowadza innowacje i nadal ewoluuje.
Polski system do koordynacji lotów PansaUTM zwyciężył w dwóch kategoriach konkursu ATM Awards 2020, zorganizowanym przez europejskie magazyny „AirTraffic Management” i „Unmanned Airspace”. Polska Agencja Żeglugi Powietrznej otrzymała główną nagrodę ATM Awards 2020 oraz pierwsze miejsce w kategorii “Projekty ANSP UTM”.
„Szczególne wrażenie wywarła na sędziach skala i pionierski charakter prac konsorcjum PansaUTM.” – Ujawnił Philip Butterworth-Hayes – redaktor „Unmanned Airspace”. Jury doceniło prace, które „obejmują między innymi stworzenie złożonej sieci komunikacji cyfrowej między kontrolerami, a operatorami dronów, tak aby procesy związane z lotami operacji wykonywanych w zasięgu wzroku i poza nim były szybkie i łatwe”.
„Podczas gdy pandemia COVID-19 spustoszyła sektor transportu lotniczego w ciągu ostatniego roku, ze zgłoszeń konkursowych jasno wynika, że branża bezzałogowych statków powietrznych nadal wprowadza innowacje i ewoluuje.” – Zauważyła Claudia Bacco – zastępca redaktora naczelnego branżowego magazynu „AirTraffic Management”.
Nagrody ATM Awards to kolejne już wyróżnienie Polski w działaniach w obszarze projektów dronowych. W ostatnim raporcie europejskiej agencji Eurocontrol, Polska jest liderem przygotowań do wdrożenia U-Space.
„Polska, jako jedno z pierwszych państw Unii Europejskiej, uregulowała kwestie, związane z bezzałogowymi statkami powietrznymi. Z szesnastu usług, jakie kraje europejskie mają do zaimplementowania do 2030 już dziś Polska wdrożyła aż dziewięć, a nad kolejnymi siedmioma trwają intensywne prace.” – Wyjaśnia Marcin Horała – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i pełnomocnik rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego dla Rzeczpospolitej Polskiej
Silną pozycję Polski, w tym obszarze, potwierdza także raport Drone Industry Insights, w którym Polska jest najbardziej przyjaznym państwem w Unii Europejskiej do prowadzenia działalności z wykorzystaniem dronów, a w skali świata zajmuje 2. lokatę, tuż za Singapurem.
Wdrożony 2 marca 2020 roku system PansaUTM jest podstawą rozwoju w Polsce koncepcji U-Space zakładającej bezpieczną i efektywną integrację lotów załogowych (SP) i bezzałogowych statków powietrznych (BSP). To pierwszy i dotąd jedyny w Unii Europejskiej wdrożony operacyjnie system, bazujący na cyfrowej koordynacji lotów BSP oraz cyfrowym zarządzaniu wnioskami i zezwoleniami na takie loty.
„Jako instytucja zarządzająca ruchem lotniczym bardzo wcześnie zauważyliśmy rosnącą rolę lotnictwa bezzałogowego i jego liczne zastosowania.” – Wspomina Janusz Janiszewski prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. – „Zawsze zwracamy uwagę na aspekt bezpieczeństwa ruchu lotniczego i widzimy konieczność zapewnienia bezpiecznej koordynacji lotów bezzałogowych statków powietrznych z operacjami lotnictwa załogowego. System PansaUTM ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia sprawiedliwego i bezpiecznego dostępu do przestrzeni powietrznej wszystkim użytkownikom.” – Wyjaśnia Janusz Janiszewski prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.
Na PansaUTM składają się autorskie rozwiązania operacyjne Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej oraz część systemowa zintegrowana z najbardziej popularną wśród operatorów dronów w Polsce aplikacją mobilną Droneradar. System ten pozwala m. in. na szybką, cyfrową, niewerbalną komunikację pomiędzy kontrolerami ruchu lotniczego i operatorami dronów.
Dzięki PansaUTM operatorzy dronów mogą szybko sprawdzić możliwości lotu w danym obszarze, złożyć cyfrowo plan lotu oraz uzyskać zezwolenie na lot jeżeli nie zagraża on bezpieczeństwu innych samolotów.
Dla kontrolerów ruchu lotniczego Pansa UTM to z kolei informacja o planowanych w okolicy lotnisk przelotach bezzałogowych statków powietrznych oraz możliwość wydawania zezwoleń na lot, podobnie jak ma to miejsce w lotnictwie załogowym
Jak podkreśla Maciej Włodarczyk – Kierownik Działu Operacji BSP:
„to olbrzymi krok do przodu. W sumie po roku od uruchomienia systemu PansaUTM zanotowanych zostało prawie 300.000 bezzałogowych operacji w całej Polsce, czyli więcej niż załogowych lotów lotnictwa ogólnego (General Aviations) w przestrzeni niekontrolowanej w 2020 roku – Wyjaśnia Maciej Włodarczyk – Kierownik Działu Operacji BSP.
W lutym 2021 roku została wdrożona operacyjnie PansaUTM w wersji 1.2.
Zawiera ona liczne nowe funkcje dla pilotów BSP oraz dla kontrolerów ruchu lotniczego i informatorów służby informacji podwietrznej, m.in. funkcję tak zwanych automatycznych zezwoleń, a system PansaUTM funkcjonuje już na wszystkich aktywnych wieżach kontroli lotniska i służbach informacji powietrznej w całej Polsce.
„Dla mnie, jako pilota General Aviation oraz operatora dronów, najważniejszym aspektem systemu PansaUTM było zbudowanie połączenia pomiędzy światem tradycyjnego lotnictwa i zupełnie nową gałęzią: sektorem bezzałogowych statków powietrznych”. – Powiedział Mateusz Kotliński – Kierownik Programu U-Space i Kierownik Projektu PansaUTM. – „Wspólnie z Polską Agencją Żeglugi Powietrznej mieliśmy tę samą wizję i cieszę się, że udało nam się stworzyć ekosystem, który integruje lotnictwo załogowe i bezzałogowe, zapewniając bezpieczne procedury i wspierając operacje BSP, szczególnie w przestrzeni kontrolowanej w Polsce”. – Wyjaśnia Mateusz Kotliński – Kierownik Programu U-Space i Kierownik Projektu PansaUTM
W Polsce jest już prawie 200.000 użytkowników dronów i liczba ta dynamicznie rośnie.
Według szacunków Polskiego Instytutu Ekonomicznego do 2026 roku wartość rynku dronów wyniesie 3.260.000.000 złotych, co dla całej gospodarki może przynieść nawet 576.000.000.000 złotych. Przygotowując się na zmiany Ministerstwo Infrastruktury, Urząd Lotnictwa Cywilnego i Polska Agencja Żeglugi Powietrznej realizują projekt „Usługi cyfrowe dla bezzałogowych statków powietrznych”. Program wart jest ponad 61.500.000 zł, z czego 85 proc. a więc 51.000.000 zł zostało pozyskanych z funduszy Unii Europoejskiej, w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.
Najważniejszym zadaniem Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej jest zapewnienie bezpieczeństwa i płynności stale rosnącego ruchu lotniczego w polskiej przestrzeni powietrznej.
PAŻP jest jedyną instytucją w Polsce, która szkoli i zatrudnia cywilnych kontrolerów ruchu lotniczego. W chwili obecnej Polska Agencja Żeglugi Powietrznej zatrudnia ponad 617 kontrolerów ruchu lotniczego.
