Autorki opracowania: prof. Agnieszka Domańska, prezes IS i mgr Hanna Rachoń, uwzględniły wpływ COVID-19 na rozwój i perspektywy dla współpracy nauki z biznesem. W raporcie prezentują w sposób uporządkowany problematykę takiej współpracy ze wskazaniem możliwości, obszarów, form i spodziewanych efektów.
Wskazują także główne bariery dla takiej kooperacji, które są przyczyną słabych wyników Polski w zakresie komercjalizacji wiedzy na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej. Autorki zanalizowały działalność polskich start-upów. W zakresie otoczenia biznesowego skupiono się na parkach technologicznych, których zadaniem jest właśnie kreowanie odpowiednich warunków dla kooperacji nauka-biznes w Polsce.
Według autorek raportu szeroko rozumiana współpraca pomiędzy przedstawicielami świata nauki a praktyką gospodarczą, którą reprezentują w naszych badaniach i opracowaniu przedstawiciele start-upów oraz przy wsparciu instytucji otoczenia biznesu (badane tu parki technologiczne), jest jednym z ważniejszych warunków rozwoju nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy (ang. knowledge-based economy, KBE).
Dlatego też, od wielu lat stanowi ona bardzo ważny „punkt” kluczowych strategii programowych przyjmowanych i realizowanych na poziomie państw, ponadnarodowych porozumień ekonomicznych (zwłaszcza UE)oraz organizacji międzynarodowych. Jest to też obszar finansowego wsparcia o charakterze przede wszystkim publicznym.
Podobnie jest w Polsce, która od wielu lat intensyfikuje wysiłki w kierunku zasypania luki technologicznej dzielącej nas pod tym względem od światowej, ale też i europejskiej czołówki oraz wyjścia z tzw. pułapki średniego rozwoju. Doświadczenie empiryczne pokazuje jednak, że w praktyce kooperacja nauki i biznesu nie jest łatwa i napotyka na wiele różnego rodzaju barier.
Problem ten nabiera nowego wymiaru i charakteru w związku z przemianami, jakie dokonały się w całym współczesnym świecie gospodarczym wskutek pandemii COVID-19. Pojawiło się tu wiele nowych pytań, z których najważniejsze dotyczą ewentualnego osłabienia versus wzmocnienia warunków i potencjału do rozwijania kooperacji pomiędzy instytucjami naukowymi a biznesem oraz zmiany potrzeb w tym zakresie, co ma ścisły związek z tendencjami w kierunku wspierania innowacyjności w ogóle.
Z przeprowadzonych na potrzeby tego opracowania badań wynika szereg interesujących wniosków, które zostały w nim zaprezentowane. Warto zaakcentować, że zdaniem zdecydowanej większości (tj. prawie 85% z 56% ankietowanych) przedsiębiorców prowadzących przedsięwzięcia typu start-up, którzy cenią sobie współpracę z naukowcami i ją podejmują, pandemia i związane z nią skutki ekonomiczne nie miały wpływu na przebieg prowadzonych przez nich przedsiębiorstw oraz projektów we współpracy z naukowcami. Zaplanowane przedsięwzięcia realizowane były przez nich w większości zgodnie z harmonogramem. Nie planują oni również zmiany kooperantów naukowych, co oznacza, że są zadowoleni z projektów wspólnie realizowanych z KBI, mających wpływ na rozwój ich biznesu.
Na uwagę zasługuje również to, że część spośród przedsiębiorców, którzy nie mieli dotychczasowych doświadczeń we współpracy z przedstawicielami akademickimi, deklaruje chęć podjęcia jej w związku z sytuacją, w jakiej znalazły się ich przedsiębiorstwa w czasie pandemii (prawie 20% spośród 44%, którzy nie współpracowali z naukowcami). Rozkład uzyskanych odpowiedzi oraz argumentacja przedsiębiorców zarówno współpracujących, jak i nie prowadzących takich przedsięwzięć z naukowcami, sugeruje, że fakt nie podejmowania kooperacji na płaszczyźnie start-upy - KBI przez część z nich wynika z bardzo różnorodnych przyczyn.
Bariery te nie mają jednak raczej charakteru instytucjonalnego, tj. „systemowego” w postaci np.: braku odpowiednich regulacji, zachęt, czy funduszy, które wspierają, a wręcz mogą determinować podjęcie kroków w celu nawiązania współpracy omawianej w opracowaniu. Optymizmem napawa również fakt współpracy z jednostkami naukowymi i doceniania tego rodzaju kooperacji przez zdecydowaną większość (95,6%) parków technologicznych, których przedstawiciele zechcieli wziąć udział w badaniu. Świadczy to o wysokim poziomie zrozumienia korzyści płynących z tego typu wspólnych przedsięwzięć, które najprawdopodobniej w zdecydowanej większości mają szansę na przerodzenie się w konkretne biznesowe rozwiązania, propozycje nowych produktów czy usług.
Podsumowując, warto zwrócić jeszcze uwagę na to, że przedstawiciele technoparków zapytani o ewentualne rekomendacje, których wdrożenie, ich zdaniem, ułatwiłoby działalność przedsiębiorstw, w tym start-upów, i zachęciłoby przedsiębiorców do prac w ramach parków technologicznych i we współpracy z przedstawicielami środowiska naukowego, proponują konkretne usprawnienia.
Wśród nich wymieniają m.in. zwolnienia podatkowe dla przedsiębiorstw współpracujących bezpośrednio z danym parkiem technologicznym bądź też mających siedzibą na jego terenie, zwolnienia podatkowe dla kosztów związanych z realizacją projektów badawczych, preferencyjne oprocentowanie kredytów dla start-upów zaczynających biznes w ramach parków technologicznych, jak i dla innych przedsiębiorców funkcjonujących w parku. Wspominają też o potrzebie większego wsparcia finansowego dla parków technologicznych, które umożliwiłoby świadczenia profesjonalnej pomocy przedsiębiorstwom i naukowcom w komercjalizacji wiedzy.
