Jest to pierwsza miejscowość którą mijamy, przejeżdżając przez półwysep. Chałupy utrzymują swój rybacki charakter i są jednocześnie znakomitym kąpieliskiem morskim między Bałtykiem i Zatoką Pucką. W okolicy Chałup woda ma niespełna 1,5 m głębokości i sięga kilometr w głąb zatoki. Od wczesnej wiosny do późnej jesieni można korzystać ze świetnych warunków do uprawiania wszelkich sportów wodnych. Oprócz atrakcyjnego dla turystów położenia Chałupy poszczycić się mogą pielęgnowaniem starych, rybackich tradycji.
Pomeranki - Kaszëbsczé Bôtë
Już od ponad ćwierćwiecza pod koniec lipca każdego roku odbywa się tutaj wielki festyn pod nazwą Kaszëbsczé Bôtë Pòd Żôglama - Kaszubskie Łodzie Pod Żaglami, w czasie którego podziwiać można regaty starych łodzi rybackich, tzw. pomeranek, łodzi wiosłowych, żaglowych i pychowych, zapoznać się ze starym rzemiosłem rybackim oraz skosztować specjałów kuchni kaszubskiej. Podczas imprezy można posłuchać szant i muzyki starokaszubskiej, wziąć udział w konkursach i poznać zwyczaje starokaszubskie: zażywanie tabaki, łowienie węgorzy lub repasacja sieci. Pomeranki rozpoczyna Msza św. i korowód prowadzony przez orkiestrę główną ulicą, do mariny jachtowej.
Z Chałupami związany jest jeden z najznamienitszych szkutników - Aleksander Celarek, dzięki któremu uratowanych zostało kilkanaście starych łodzi. O jego renomie świadczy chociażby fakt, że wykonana przez niego rekonstrukcja łodzi misyjnej św. Wojciecha znalazła swoje miejsce w Centralnym Muzeum Morskim w Gdański.
Trochę historii
Pierwsze wzmianki o Chałupach pochodzą z roku 1635. Nosiły one wtedy nazwę Budziszew. Później mówiono na nie "Wieś Ceynowa". Oba te miana pochodziły od najczęściej spotykanych nazwisk mieszkańców. Obecna nazwa pojawiła się po raz pierwszy w 1920 rok., Wzięła się ona zapewne od starych, drewnianych chat rybackich, z których Chałupy kiedyś słynęły. Bardzo szybko zaczęto je przebudowywać, a podczas II Wojny Światowej całe Chałupy uległy zniszczeniu.
Ostatni na Kaszubach "Sąd Boży"
W historii Chałup pojawiło się również kilka niechlubnych wydarzeń. Najbardziej znany jest ostatni na kaszubach "Sąd Boży", na którym to w 1837 roku samotną wdowę po rybaku, Krystynę Ceynowa, posądzono o czary, kiedy mająca na utrzymaniu dzieci z konieczności zajęła się połowem ryb. Więcej miała szczęścia w połowie lub może lepiej to robiła, bo niemal zawsze miała więcej ryb od innych rybaków. Gdy jeden z rybaków zachorował, to winą ją obciążono, zarzucając jej, że "nigdy nie chodziła do kościoła, wrony siadały na jej kominie i zawsze dowiedziała się o wszystkim, co się o niej mówiło". Wrzucona do wody Ceynowa nie utopiła się, gdyż wielowarstwowe suknie utrzymywały ją na wodzie, ale to wskazywało, że na pewno jest czarownicą. Pobita wiosłami w konsekwencji utonęła. Pławienie ostatniej kaszubskiej "czarownicy" było bardzo głośną sprawą. Potem we wsi urządzono szkółkę parafialną dla podniesienia oświaty ludu. Stefan Żeromski poświęcił postaci Krystyny Ceynowej jeden z rozdziałów książki "Wiatr od morza". Na podstawie tej historii powstała legenda o czarownicy Ortyszy. Od jej imienia nazwano wydmę Ortus położoną 3 km od centrum Chałup.
Od czasu poprowadzenia linii kolejowej, łączącej Hel z Władysławowem, Chałupy z małej wioski rybackiej zaczęły przekształcać się w jeden z najbardziej znanych w Polsce kurortów wypoczynkowych. Nadmorskie uzdrowiska borowinowe i solankowe, były miejscami dawnych spotkań śmietanki towarzyskiej oraz finansjery ówczesnej Europy. Do dzisiaj spotykają się w tych miejscowościach obecne VIP-y, a także gwiazdy show biznesu.
Port Chałupy
Są tu dwa pomosty gdzie można zacumować. Pomost w centrum osady, wybudowany w projekcie Pierścienia Zatoki znajduje się na płyciźnie o głębokości około 40 cm. Przy niskim stanie wody bardzo ciężko tu dopłynąć. Port Chałupy położony na wschodnim krańcu wsi, nad wodami Zatoki Puckiej istnieje od 1997 roku. Drewniane pomosty umożliwiają cumowanie jednostek o zanurzeniu do 1,2 m.
Chałupy welcome to
Słynna, pierwsza plaża nudystów powstała około 1960 roku. Początkowo były nawet tam tłumy i istniała z obu stron Chałup. Nie było większego problemu z tubylcami, ale gdy w 1984 roku, dwóch golusieńkich wczasowiczów udało się do wiejskiego sklepiku, miejscowi nie zdzierżyli. Obecnie plaża dla nudystów znajduje się jedynie od strony morza, ok. 1 km w stronę Kuźnicy, choć niektórzy jeżdżą teraz do Dębek.
Dawne czasy tłumów opalających się i podobnej ilości przyglądających się z sąsiedniego lasku, już chyba nie wrócą. Jeszcze piosenkarz Zbigniew Wodecki rozreklamował Chałupy przebojem „Chałupy welcome to", ale teraz naturystów jest już tam niewielu.
Biuro Informacji Turystycznej (maj-wrzesień), Władysławowo, ul. Gen. Hallera 4, tel.: (58) 674 34 72.
www.zatokapucka.pl
www.wladyslawowo.pl
www2.wladyslawowo.pl
www.windsurfing.pl
www.gps-speedsurfing.com
{jumi [*6]}
