Tegoroczna edycja zbiega się w czasie z 85. urodzinami profesora Bogusława Schaeffera i poza głównym wydarzeniem multimedialnym towarzyszyć jej będzie wystawa grafik Schaeffera, performance aktorski, panel dyskusyjny z udziałem prof. Richarda Demarco w Senacie RP.
6 edycja ERY SCHAEFFERA, 8 i pół dekady Schaeffera
21 listopada, godz. 19
Muzeum Historii Żydów Polskich
ul. Mordechaja Anielewicza 6, Warszawa
Bogusław Schaeffer, urodzony w 1929 roku, to najchętniej wystawiany polski autor spośród żyjących pisarzy, kompozytor, grafik, teoretyk, krytyk, twórca ponad 17 książek, 400 kompozycji muzycznych, 40 dramatów, w tym głośnego „Scenariusza dla trzech aktorów", jeden z czołowych i najoryginalniejszych twórców w dziejach kultury. Człowiek orkiestra i człowiek orkiestry, współczesny Leonardo Da Vinci, który zwykł mawiać o sobie: „Wbrew temu, co się o mnie sądzi, nie mam intencji elitarnych. I żałuję, że tak mało eksperymentuję, choć oczywiście zdarzało mi się napisać stuminutowy utwór na skrzypce solo.". Fenomen Schaeffera tkwi w wielowymiarowości interdyscyplinarnych i niekonwencjonalnych działań artystycznych, ale również w jego niewyczerpanej inwencji twórczej. Jego dokonania są olbrzymie i wciąż nieocenione, on sam zaś, jest skromny i wrażliwy. Twórczość Schaeffera jest szczególnie szanowana zagranicą, a dzięki kolejnym edycjom festiwalu coraz częściej trafia także do szerokiego grona odbiorców w kraju.
{gallery}19308{/gallery}
Era Schaeffera - festiwal
Ideą Ery Schaeffera jest promocja twórczości Mistrza, Profesora Bogusława Schaeffera, a jednym z ważniejszych jego założeń - swobodna wymiana artystycznej myśli.
- Oddajemy w ręce artystów i naukowców dorobek artystyczny Bogusława Schaeffera, zgadzając się na jego twórczą reinterpretację i włączenie w nowy kontekst. Wierzymy, że tylko tak traktowana sztuka zachowa swój żywy charakter i stanie się dynamiczną przestrzenią akcji i reakcji społeczno - kulturowej. Tak również sztukę rozumie i traktuje Bogusław Schaeffer, który przez minione 65 lat swojej pracy był przecież inicjatorem artystycznych eksperymentów i spotkań, na nowo definiujących muzykę, teatr czy taniec – mówi Marek Frąckowiak aktor, Prezes Fundacji Przyjaciół Sztuk Aurea Porta.
Artyści - Obsada VI Ery Schaeffera 8 i pół dekady Schaeffera
W festiwalu rokrocznie biorą udział uzdolnieni artyści, obdarzeni niezwykłą wrażliwością i talentem. Za każdym razem trzon wydarzenia stanowią aktorzy: Marek Frąckowiak, Waldemar Obłoza, Lidia Bogacz-Popiel, Valentina Pennino, Agnieszka Wielgosz, Sean Palmer oraz tancerz Witold Jurewicz, którym towarzyszy plejada wykonawców – muzyków, aktorów, tancerzy, zaproszonych przez organizatorów z Fundacji Aurea Porta. Gościem specjalnym festiwalu ub roku był Michał Urbaniak oraz znany z popularnego telewizyjnego talent show Marcin Wyrostek z zespołem Tango Corazon, a także L.U.C (Łukasz Rostkowski), Ghatam Giridhar Udupa (muzyk, Indie), Jamal Souissi (gość specjalny z Maroka ) oraz Orkiestra Polskiego Radia Amadeus pod dyrekcją Agnieszki Duczmal.
Muzycy: Włodzimierz Pawlik, Marcin Wyrostek z zespołem Tango Corazon, Jorgos Skolias, Bronek Duży, Urszula Bereźnicka Pniak, Piotr Pniak, zespół The White Kites
Aktorzy: Marek Frąckowiak, Waldemar Obłoza, Sean Palmer
Tancerze: Witek Jurewicz
Scenariusz i reżyseria: Maciej Sobociński
Realizacja i produkcja: Fundacja Przyjaciół Sztuk AUREA PORTA
Era Schaeffera jest energetycznym widowiskiem multimedialnym z elementami performance, na które składa się większość elementów twórczości Bogusława Schaeffera. Jest interaktywną i audiowizualną przestrzenią teatralną, taneczną i muzyczną, która pulsuje dramaturgicznym i muzycznym rytmem, za każdym razem ukazując dzieła Mistrza w ich różnych kontekstach. Festiwal jest otwarciem artystycznego świata Schaeffera na artystów, na miasto i jego mieszkańców. Po pięciu edycjach śmiało można powiedzieć, że Era Schaeffera wpisała się już na stałe w cykl wydarzeń kulturalnych Warszawy.
W tym roku organizatorzy powołali grupę wspierającą składającą się z ambasadorów twórczości Schaeffera. Swój udział w Komitecie potwierdziły następujące osoby: Prof. Jerzy Bralczyk, Renata Butryn, Prof. Richard Demarco, Agnieszka Duczmal, Janusz Fogler, Grzegorz Gauden, Małgorzata Kidawa-Błońska, Zofia Ławrynowicz, Jerzy Koronowicz, Andrzej Kosowski, Prof. Tadeusz Kowalski, Fabian Panisello, Maciej Pisarek, Adrianna Poniecka-Piekutowska, Paweł Potoroczyn, Joel Sachs, Rafał Skąpski, Bożena Słoniak, Michał Urbaniak, Tadeusz Wielecki, Marcin Wyrostek, Małgorzata Zakrzewska.
Imprezy towarzyszące
Organizatorzy rozszerzyli festiwal o imprezy towarzyszące, które uświetnią 85. urodziny Prof. Schaeffera. Oficjalnie Era Schaeffera zagości jeszcze raz z pokazem grafik oraz panelem dyskusyjnym w Sejmie Rzeczpospolitej Polskiej. To nobilitujące miejsce z pewnością wzmocni i podkreśli artystyczną rangę Bogusława Schaeffera na polskiej mapie kulturalnej. W ubiegłym roku warszawska publiczność została zaproszona do Kina Iluzjon na projekcję filmu niemego z 1917 roku, pt. „Tajemnica pokoju 100" w reżyserii Aleksandra Hertz'a, z akompaniamentem na żywo w wykonaniu Michała Urbaniaka do muzyki Schaeffera.
Finałem tradycyjnie będzie energetyczne widowisko multimedialne „Era Schaeffera" z elementami performance przygotowane przez Macieja Sobocińskiego, reżysera telewizyjnego i teatralnego.
- Era Schaeffera to gala improwizacji, spotkania twórców muzyki, teatru, plastyki, tańca, wpisane w zastosowaną w widowisku technikę collage. To festiwal wyobraźni stymulowanej dźwiękiem, obrazem, ruchem, to przede wszystkim hołd dla sztuki. Poprzez twórczą wymianę energii, najśmielsze kombinacje i połączenia chcemy odczytywać i odkrywać dzieła Schaeffera na wielu różnych płaszczyznach - mówi Maciej Sobociński, reżyser Ery Schaeffera.
• 19.11.2014, godz. 10-13 - Panel dyskusyjny z udziałem Prof. Richarda Demarco oraz zaproszonych gości w siedzibie Sejmu RP.
• 21.11.2014, godz. 20 - Muzeum Historii Żydów Polskich (ul. Anielewicza 6, Warszawa) - Otwarta dyskusja: Schaeffer wobec Teatru, Teatr wobec Schaeffera, Aktor wobec Schaeffera, Schaeffer wobec aktora, Muzyka, Rzeczywistość wobec Schaeffera - Awangarda Klasyki, Klasyka Awangardy, 8,5 dekady Schaeffera, Finał VI edycji Festiwalu ERA SCHAEFFERA połączony z 85. urodzinami Profesora Bogusława Schaeffera, widowisko multimedialne z udziałem aktorów, muzyków, tancerzy. Wejścia biletowane. Informacja na stronie Muzeum (http://www.polin.pl).
• 17.11.2014, godz. 19 - Kino Iluzjon (ul. Narbutta 50 a, Warszawa) - Jubileusz artystyczny Marka Frąckowiaka aktora i Prezesa Fundacji Przyjaciół Sztuk AUREA PORTA oraz pokaz filmu „Zabijcie Czarna Owcę „Jerzego Passendorfera (debiut Marka Frąckowiaka). Wejście biletowane. Informacja na stronie Kina Iluzjon (http://www.polin.pl).
W trakcie wizyty Richarda Demarco podczas 6 edycji odbędzie się panel dyskusyjny w Senacie z udziałem Demarco i zaproszonych gości na temat promocji polskiej kultury w eeuropie świecie
W 2015 roku Richard Demarco zapowiada swoją wizytę z okazji 100 lecia urodzin Tadeusza Kantora.
We wrześniu br. gościliśmy dziennikarzy z Nowego Jorku w naszej siedzibie gdzie archiwizujemy dzieła Prof. Schaeffera.
W tym roku wydane zostały dramaty Bogusława Schaeffera do tej pory niepublikowane w Polsce. Przy akceptacji i współpracy z Prof. Schaefferem Fundacja zaczęła gromadzić dorobek artystyczny Mistrza w postaci rękopisów, dramatów, kompozycji, grafik, podręczników teorii muzyki ( w tym "Introduction to Composition" -1976 jedyny w swoim rodzaju w światowej literaturze podręcznik kompozycji przetłumaczony na kilkadziesiąt języków min chiński).
W wyniku działalności popularyzatorskiej zaczęły się rozwijać nasze kontakty z Instytucjami Kulturalnymi w Europie i Świecie , które zainteresowane są twórczością Mistrza W związku z tym rozpoczęliśmy proces archiwizacji i digitalizacji dzieł Prof. Bogusława Schaeffera przy Jego akceptacji i osobistej pomocy. Biorąc pod uwagę stan zdrowia i wiek Profesora działania te wymagają błyskawicznej realizacji.
Prowadzona archiwizacja umożliwi zachowanie dorobku Prof. Bogusława Schaeffera będącego ważną częścią dziedzictwa narodowego.
Proces ten wymaga wielu lat żmudnej i odpowiedzialnej pracy.
ERA SCHAEFFERA IDEA, HISTORIA
To energetyczne widowisko multimedialne, zawierające większość elementów twórczości Prof. Bogusława Schaeffera. Festiwal powstał z inicjatywy Fundacji Przyjaciół Sztuk Aurea Porta i w tym roku doczekał się swojej V edycji. We wszystkich wersjach ERY SCHAEFFERA, biorą udział wspaniali artyści, dla których Schaeffer jest niedościgłym autorytetem, a możliwość uczestniczenia w Festiwalu jest dla nich bardziej splendorem, niż zawodowym wyzwaniem. W ramach projektu często prezentowane są także nieznane utwory Schaeffera. Istotnym elementem Ery Schaeffera jest promocja młodych artystów, którzy za każdym razem ukazują dzieła muzyczne, dramaturgiczne, plastyczne w ich różnorodnych kontekstach, poprzez wpływ żywej kultury muzycznej i teatralnej. Bogusław Schaeffer mimo wielkiego wkładu w rozwój Kultury Polskiej jest mało znany w naszym kraju. Dlatego celem Fundacji Przyjaciół Sztuk Aurea Porta jest przybliżenie jego twórczości, nie tylko jako dramatopisarza, ale tez kompozytora. Esencją i główną wartością Ery jest nieprawdopodobna, twórcza energia, wytwarzana przez udział dołączających do festiwalu wielkich artystów, jak Agnieszka Duczmal, Urszula Dudziak, Michał Urbaniak i liczni twórcy zagraniczni.
I edycja Festiwalu ERA SCHAEFFERA odbyła sie w 2009 roku w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie. Efekt przekroczył najśmielsze oczekiwania organizatorów. Pozytywna opinia o przedsięwzięciu zaowocowała zaproszeniami spływającymi z różnych stron Świata. W sierpniu 2010 roku widowisko gościło na najbardziej znanym Festiwalu Teatralnym w Europie i na świecie, w Edynburgu. Po pierwszym spektaklu, w Edinburgh Spotlight oraz Herald Scotland, na 5 możliwych gwiazdek widowisko dwukrotnie uzyskało cztery gwiazdki. Na dwóch spektaklach obecny był sam Profesor Richard Demarco, współzałożyciel Fringe Festival, który wypromował dla Szkocji i świata Tadeusza Kantora. Po obejrzeniu Ery Schaeffera uznał, że od czasów Kantora nie widział nic lepszego i, że jest to jedna z najlepszych produkcji od początku festiwalu, na przestrzeni kilkudziesięciu lat!
II edycja Festiwalu ERA SCHAEFFERA, odbyła sie w kultowym miejscu Warszawy w Muzeum Kolejnictwa na Dworcu Głównym w dniu 27 listopada 2010 roku. We wrześniu i październiku 2011 widowisko było prezentowane w ramach programu kulturalnego polskiej prezydencji w Unii Europejskiej. Pokaz Ery Schaeffera, nad którym Patronat Honorowy objął Ryszard Schnepf - Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny RP w Królestwie Hiszpanii, miał miejsce także w Madrycie, gdzie mimo różnic językowych hiszpańska publiczność reagowała owacyjnie. III i IV edycja miała miejsce w Teatrze Studio w Warszawie, a V jubileuszowa edycja odbędzie się w Centralnym Basenie Artystycznym.
Tegoroczna edycja zbiega się w czasie z obchodami 65-lecia pracy twórczej profesora Bogusława Schaaeffera i poza spektaklem multimedialnym towarzyszyć jej będzie wystawa grafik Schaeffera w sejmie Rzeczpospolitej polskiej, panel dyskusyjny oraz projekcja filmu niemego w warszawskim kinie Iluzjon z muzyką Schaeffera graną na żywo w wykonaniu Michała Urbaniaka. Dodatkowo Fundacja Przyjaciół Sztuk Aurea Porta rozpoczyna uroczyste obchody Roku Schaefferowskiego, gdyż w 2014 roku przypadają 85-te urodziny Mistrza!
BOGUSŁAW SCHAEFFER, TWÓRCA
Bogusław Schaeffer (ur. 1929) stworzył ponad 500 dzieł muzycznych w 23 różnych gatunkach, 44 sztuki teatralne (tłumaczone na 17 języków), grane z dużym powodzeniem w kraju i za granicą, a także około 400 prac graficznych. Kompozytor, dramaturg, grafik, filozof. Wśród jego publikacji odnajdujemy 15 książek (w tym 3 zarysy historii muzyki i unikatowy podręcznik do nauki kompozycji), przeszło 800 artykułów, studiów, felietonów i esejów z zakresu muzyki współczesnej, filozofii kultury, psychologii twórczości oraz pedagogiki kompozycji. Partytury Schaeffera, znane z wielu wystaw światowych, są same w sobie dziełami sztuki. Jest koncertującym pianistą, dramaturgiem, reżyserem, pedagogiem i wydawcą.
Stworzył pierwszą w świecie partyturę beznutową (Ekstrema), pierwszy w Polsce happening (Non stop na fortepian lub dwa fortepiany), kompozycję zapisaną wyłącznie za pomocą zasobu liter, cyfr i znaków dostępnych na maszynie do pisania (Kody), najwcześniejszy polski utwór z gatunku teatru instrumentalnego (TIS MW2), muzykę idiomatyczną (Howl, Symfonia w dziewięciu częściach) opartą na określonych kategoriach stylistycznych, w której przy totalnej negacji wysokości dźwięków i rytmu na pierwszy plan wysuwają się barwa dźwięku, ustalone rejestry oraz określone idiomy muzyczne. Ów niesłabnący do dnia dzisiejszego entuzjazm w odkrywaniu nowej muzyki budzi szczery podziw, wszak u (niewątpliwie starzejącego się) kompozytora inwencja zdaje się niewyczerpana, a rozmach twórczy stale wzrasta (wystarczy spojrzeć na spis jego dzieł).
Schaeffer - Dramaturg
Schaeffer z natury swego talentu jest przede wszystkim kompozytorem, ale angażuje się również w inne działania interdyscyplinarne. Analizując jego twórczość teatralną, nietrudno zauważyć wpływ doświadczeń kompozytorskich. Być może fenomen Schaefferowskiego teatru tkwi m. in. w tym, że tworzony jest na prawach muzycznych (nikt dotąd takiego teatru nie urzeczywistnił poza Schaefferem, który jest jedynym w historii dramaturgiem-kompozytorem), bowiem polimorficzny język, tempo i przebieg akcji, wielowarstwowość wątków, symultaniczne sceny, struktura formalna, dobór i kumulacja odmiennych środków, sposoby budowania napięcia i wyrażania ekspresji mają wyraźnie proweniencję muzyczną. Bogusław Schaeffer jest jednym z pierwszych twórców polskich, który zajął się muzyką elektroniczną. Jest również prekursorem teatru instrumentalnego w Polsce (utwór TIS MW2 z 1963 roku, napisany dla eksperymentalnego zespołu MW2). Prof. Schaeffer współtworzył Studio Eksperymentalne Polskiego Radia Warszawa. To właśnie tu stawiał swe pierwsze kroki na polu muzycznej elektroniki.
Pierwsza pełnoobsadowa sztuka Webern powstała w 1955 roku. Schaeffer ma na swoim koncie 44 sztuki teatralne, tłumaczone na 17 języków, które grane są z dużym powodzeniem w kraju i za granicą. W ostatnich kilkunastu latach Schaeffer reżyserował niektóre z nich w Polsce i za granicą. Aktorzy i publiczność uwielbiają Schaefferowski teatr, który jest nieprzewidywalny, intrygujący, wieloznaczny, inteligentny, błyskotliwy, inspirujący i zmuszający do przemyśleń. Jednocześnie też dystans, ironia i specyficzny humor dramaturga powodują, że niektórzy entuzjaści oglądają ten sam spektakl wiele razy.
Pisarz muzyczny
Dając tu bardzo ogólny portret Schaeffera (który z wykształcenia jest również muzykologiem oraz doktorem nauk humanistycznych), trzeba podkreślić znaczenie jego publikacji dla polskiej kultury.
Już w latach pięćdziesiątych – jako prekursor – wprowadzał środowisko muzyczne w trudną i enigmatyczną wtedy tematykę muzyki współczesnej (Almanach polskich kompozytorów współczesnych, Nowa muzyka, Mały informator muzyki XX wieku). W sumie ukazało się 15 książek, w tym 3 zarysy historii muzyki (w wersjach: popularnej i naukowej), oraz unikatowy w skali światowej dwuczęściowy podręcznik do nauki kompozycji (Wstęp do kompozycji), tłumaczony na języki: angielski, koreański i chiński; ponadto przeszło 800 artykułów, studiów, felietonów i esejów z zakresu muzyki współczesnej, filozofii kultury, psychologii twórczości oraz pedagogiki kompozycji. W muzyce europejskiej nie znajdziemy twórcy o tak rozległej wiedzy i z równie policentrycznym dorobkiem artystycznym, twórcy bardziej świadomego, nie dziwi więc fakt, że jego książki są nieosiągalne na rynku księgarskim od kilkudziesięciu już lat.
W tym roku organizatorzy powołali KOMITET HONOROWY składający się z ambasadorów twórczości Prof. Schaeffera.
ARTYŚCI VI EDYCJI ERY SCHAEFFERA , 8,5 dekady Schaeffera
MUZYCY:
Włodzimierz Pawlik ,
Marcin Wyrostek z zespołem Tango Corazon, Jorgos Skolias, Bronek Duży , zespół The White Kites
AKTORZY:
Marek Frąckowiak, Waldemar Obłoza , Sean Palmer ,
TANCERZ:
Witek Jurewicz
Scenariusz i reżyseria:
Maciej Sobociński
Produkcja :
Fundacja Przyjaciół Sztuk AUREA PORTA
