Kijów: minaret wśród cerkiewnych kopuł ^Wyróżniony

Osiedlali się tam „od niepamiętnych czasów” Tatarzy wzięci do niewoli, lub w książęcej służbie, chociaż oni i ich potomkowie od dawna stanowią znikomą mniejszość wśród tutejszych mieszkańców.

Najpierw był dom modłów na Podole

Jeszcze do niedawna jedynym ich materialnym śladem był znajdujący się tam muzułmański cmentarz. Bardzo zaniedbany, porośnięty drzewami, chaszczami i wysokimi chwastami. Sąsiadujący, nawet bez oddzielającego płotu, z równie źle utrzymywanym, cmentarzem prawosławnych staroobrzędowców.

Najświeższe groby, na które natrafiłem na tutejszym mizarze, bo tak nazywają się miejsca pochowku wyznawców islamu, pochodzą sprzed kilkudziesięciu lat. Ale niedawno obok niego, od strony ulicy Łukjanowskiej, wzniesiono imponujący rozmiarami i architekturą meczet, określany jako pierwszy w Kijowie.

• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
•  

W tej postaci, z 27 – metrowej wysokości minaretem, rzeczywiście stanowi nowość w „Mieście Złotych Kopuł” prawosławnych monasterów, soborów i cerkwi. W ukraińskich źródłach znalazłem jednak informację, że już w końcu XIX w. tutejsi muzułmanie mieli w Kijowie swoje miejsce modlitwy. W roku 1897 było ich zaledwie 1759, nie licząc studentów i kupców z różnych krajów, przebywających w mieście czasowo. 2 października tegoż roku, kijowska administracja miejska zezwoliła muzułmanom na otwarcie ich domu modlitwy w drewnianym domu niejakiego Kalinowycza przy ówczesnej ul. Mirnej 5 na Podole. Salę modłów urządzono w nim na piętrze w trzech mieszkaniach.

Szejk Achmed Tamim

Budynek ten jednak był chyba w tak złym stanie już przed I wojną światowa, że w roku 1909, co wynika z kijowskiej księgi adresowej, ten dom modłów przeniesiono do budynku po przeciwnej stronie ulicy, pod nr 4. A 29 października 1913 roku ówczesny gubernator Sukowkin położył kamień węgielny pod meczet, który miał stanąć przy ul. Hoholiwśkoj (Gogola) 29, w starym centrum miasta. Mieszkałem przy tej stosunkowo krótkiej ulicy liczącej tylko 50 numerów i nadal, będąc w Kijowie, zatrzymuję się tam u przyjaciół, ale ta informacja okazała się dla mnie nowością.

• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
•  

Ze względu na wojnę, a następnie rządy bolszewików, meczetu jednak nie zbudowano, a miejscu tym stoi obecnie inny budynek. Sytuacja z miejscem modlów muzułmanów zmieniła się dopiero w niepodległej Ukrainie. W roku 1992 kierownictwo DUMU – Zarządu Duchowego Muzułmanów Ukrainy objął szejk Achmed Tamim. Zbudowanie meczetu stało się jego celem pierwszoplanowym. W 1996 r. stołeczna administracja wydzieliła mu na to miejsce obok wspomnianego Cmentarza Szczekawyćkiego, powiększone dwa lata później. I według projektu wybitnego ukraińskiego architekta Ołeksandra Komarowśkego rozpoczęto budowę muzułmańskiego kompleksu.

Meczet Ar-Rachma

Za środki wiernych oraz sponsorów. Składa się on z dużego meczetu Ar-Rachma, co po arabsku znaczy Miłosierdzie, w którym równocześnie może modlić się 2 tys. ludzi. A warto mieć na względzie, że muzułmanie robiący to na klęczkach i bijący pokłony, muszą mieć na to znacznie więcej miejsca niż np. chrześcijanie. W meczecie są trzy duże sale, pokrywają go dwie duże kopuły, a stojący obok, wzniesiony na planie sześciokąta minaret z balkonikiem na górze, nakrywa strzelisty dach z półksiężycem na szczycie. Z zewnątrz, od strony ulicy, od której kompleks ten jest nieco cofnięty, meczet otaczają półkoliście budynki medresy – seminarium duchownego oraz centrum kultury.

Zbudowany z jasnego kamienia, z tradycyjną, wielką bramą z ostrołukowym, zdobionym wejściem i kilkoma stalowo – czarnymi kopułami, gdyż nakryte są nimi również inne budynki kompleksu, jest efektowny. Wnętrze głównej sali modłów i pozostałych pomieszczeń są skromne, jasne, z wielkimi żyrandolami oraz podłogami pokrytymi ogromnymi dywanami. Wstęp dla wszystkich jest wolny, trzeba tylko zdjąć buty i nie przeszkadzać w modłach. Dlatego lepiej nie zwiedzać go w piątki i ważne muzułmańskie święta. W kompleksie tym odbywają się bezpłatne wykłady na temat islamu, a także imprezy dla dzieci.

• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
• Kijów Meczet Kijów Meczet
•  

Centrum kultury islamu i wschodni bazar

Według danych, jakie znalazłem, obecnie w Kijowie mieszka około 60 tys. muzułmanów. Liczba ta uwzględnia prawdopodobnie także dyplomatów z wielu krajów, zwłaszcza arabskich oraz studentów i biznesmenów z rodzinami. W uroczystym otwarciu meczetu 2 grudnia 2011 roku uczestniczyli, oprócz wiernych, także przedstawiciele prezydenta Ukrainy i rządu, minister kultury Ukrainy oraz Krymu, który wówczas nie był jeszcze okupowany przez Rosję. Ponadto parlamentarzyści, przedstawiciele innych religii, wielu ambasad, organizacji społecznych itp. Meczet i tutejsze centrum nie jest jednak jedyną placówką islamską w Kijowie.

Kilka kilometrów od niej, w pobliżu słynnego więzienia łukjanowskiego, znajduje się Centrum Kultury Islamu, również z salą modłów taką jak w meczetach. A obok niego jest bazar, na którym w piątki można kupić, a także zjeść, przysmaki i artykuły spożywcze z islamskiego Wschodu. Cieszy się on podobno ogromnym zainteresowaniem, gdyż wybór, m.in. owoców, przypraw, słodyczy itp., a także gorących potraw i zimnych przekąsek, jest duży oraz atrakcyjny. A ceny rozsądne, gdyż konkurencja bywa duża. Niestety, ostatnio w Kijowie byłem w końcówce ramadanu, i podczas zwiedzania tego centrum uprzedzono mnie, że w najbliższy piątek z tego powodu bazar będzie nieczynny.

Zdjęcia autora