Lex Drewinski w Muzeum Karykatury

Na wystawie „Lex is more. Lex Drewinski w Muzeum Karykatury w Warszawie” można zobaczyć najważniejsze prace artysty od 1984 roku, w tym autorski LexICON A-Z, który został wytypowany i wystawiony przez Centre Georges Pompidou w Paryżu jako obiekt zapowiadający XXI wiek oraz najnowsze z 2012 i 2013 roku. Charakterystyczny, oszczędny styl graficzny Drewinskiego, widoczny w jego twórczości także satyrycznej, stał się już wizytówką współczesnej grafiki i designu, zaś jego poczucie humoru pozwala wyrazić to, co czasem najtrudniejsze do opowiedzenia. Sposób w jaki Lex Drewinski działa poprzez swoje prace na odbiorcę jest bezkompromisowy, doskonale czytelny, uderzający. Artysta, który od lat w swojej twórczości podejmuje najtrudniejsze tematy społeczne takie jak: głód, faszyzm, przemoc, rasizm, bieda i przesyt konsumpcji świata zachodniego, kieruje się zasadą:  mniej znaczy więcej. W minimalistycznej formie graficznej, o maksymalnie uproszczonych środkach wyrazu, nieraz za pomocą zaledwie jednego znaku zawiera złożoność problemu, który wziął na warsztat. Manipulując symbolami powszechnie występującymi w przestrzeni publicznej (np. wizerunkami znaków drogowych) i doskonale rozumianymi przez odbiorcę, nadaje im nowych znaczeń, dzięki czemu jego przesłanie przybiera na sile, a dialog z odbiorcą staje się żywy jak nigdy dotąd. Również   w pracach satyrycznych pozostaje Drewinski konsekwentnie wierny swojej zasadzie: w plakacie odejmować znaczy dodawać.  U Drewinskiego granice pomiędzy plakatem, rysunkiem satyrycznym, felietonem lub wykładem naukowym praktycznie nie istnieją. Tak samo jak granice tematyczne poddawanych krytyce lub satyrze tematów jego prac. Wszędzie tam jest miejsce na humor lub satyrę. Jego nawet najbardziej poważne realizacje, takie jak np. Za pięć dwunasta (portret Adolfa Hitlera), Chiny, Bez tytułu (Kościół), Globalizacja lub Głód zawierają w sobie dozę humoru. Nierzadko czarnego, jak w jego plakatach, w których zbędny kolor jest często redukowany do czerni  i bieli.
Artysta tak opowiada o roli satyry w swojej twórczości: „Humor odgrywa bardzo ważną rolę nie tylko w sztuce ale i w życiu. Myślę, że najbardziej znaczącą postacią XX wieku nie jest żaden wielki wynalazca, uczony lub - broń Boże - polityk, tylko... Charlie Chaplin! To dzięki niemu ludzie potrafili przetrwać najcięższe okresy jak biedę (Brzdąc), technokratyzację (Dzisiejsze Czasy), faszyzm (Dyktator). Alberta Einsteina cenię bardziej za to, że wytknął do świata język, niż dokonał przełomu w pracach nad powstaniem bomby atomowej. W swoich pracach tzw. satyrycznych podobnie jak i w plakacie pozostaję wierny swojej zasadzie: w plakacie odejmować znaczy dodawać. Już jako dziecko odkryłem, że film zapowiadany jako komedia okazuje się dramatem, a dramat niezamierzenie staje się komedią.”
O tym, że kreowany od ćwierć wieku przez Lexa Drewinskiego minimalistyczny styl graficzny znajduje fanów, a także naśladowców świadczy ponad 150 nagród i wyróżnień - głównie międzynarodowych - w renomowanych konkursach. Zdobywał pierwsze nagrody na całym świecie, m.in: na Międzynarodowej Wystawie Plakatu im. Heleny Rubinstein w Tel Awiwie, na Międzynarodowym Biennale Plakatu w Mexico-City, na Międzynarodowym Triennale Plakatu Politycznego w Mons w Belgii, na Międzynarodowym Triennale Plakatu w Trnavie na Słowacji, na Międzynarodowym Biennale Plakatu Społeczno-Politycznego w Oświęcimiu, na Międzynarodowym Biennale Plakatu Zaproszonych  w Colorado, Fort Collins, USA czy na Międzynarodowej Wystawie Plakatu w Ningbo, Chiny. W Polsce na Międzynarodowych Wystawach Satyrykonu w Legnicy zdobywał dwukrotnie Grand Prix i wielokrotnie złoto. Obcy wśród swoich i swój wśród obcych (z racji emigracji do Berlina) Lex Drewinski regularnie przekracza granicę nauczania, edukując jako profesor studentów projektowania graficznego po obu stronach Odry (FHP Poczdam i Akademia Sztuki, Szczecin).  Jego usprawiedliwiona nieobecność bądź to po jednej lub drugiej stronie granicy pozwala mu na zachowanie dystansu, na ostrą i bardziej wnikliwą obserwację, a tym samym na krytykę zjawisk zachodzących na „bliskim“ Wschodzie i „obcym“ Zachodzie.
LexICON A-Z praca, która prezentowana jest w Muzeum Karykatury w Warszawie, dobitnie określa styl i sposób myślenia artysty. „Jest ona złożona z 26 piktogramów dla alfabetu łacińskiego i strony tytułowej. Te projekty z dyscypliną narzędzia komputerowego fascynują skalą wyobraźni Drewinskiego. Autor każdej literze przypisał pojęcie zrozumiałe w różnych szerokościach geograficznych. Są w kolekcji piktogramów zbrojenia, bieda, odwaga, nadzieja, dysydenci, trzęsienia ziemi, moda, nietolerancja, kidnaping, nacjonalizm, jakość i polityka, rewolucja i system, terroryzm, przemoc i kilka innych. Oglądając LexICON zastanawiałem się, czy piktogramy Drewinskiego wejdą do elementarzy pierwszoklasistów jako obowiązkowe” – napisał o pracy Władysław Serwatowski (Utrwalenie marzeń. Katalog wystawy:  6. Międzynarodowe Biennale Grafiki Komputerowej, Rzeszów 2004).
Czym jest zatem humor w jego twórczości? Czy śmiech może towarzyszyć gorzkiej refleksji i krytyce moralności współczesnego świata?  A także jak Drewinski przekracza granice projektowania graficznego stając się wizytówką współczesnego designu? Muzeum Karykatury zaprasza do poszukiwania odpowiedzi na te pytania na warszawskiej ekspozycji „Lex is more”.
LEX IS MORE. LEX DREWINSKI w MUZEUM KARYKATURY w WARSZAWIE  
16 kwietnia – 2 czerwca 2013
Muzeum Karykatury im. E. Lipińskiego  Ul. Kozia 11  (22) 827 88 95  www.muzeumkarykatury.pl
{jumi [*7]}