Prace nad projektem Kanału Augustowskiego polski inżynier gen. Ignacy Prądzyński rozpoczął w 1823 roku. Budowa ruszyła w 1824 roku. Aby wyrównać różnice poziomów wód uregulowano 35 km koryt rzek Netty i Czarnej Hańczy, wykonano ponad 40 km przekopów i wybudowano 18 śluz oraz 23 jazy regulujące wodę. Kamienno-ceglane śluzy miały wystrój architektoniczny w barwach narodowych. Komory wykładano czerwoną cegłą, natomiast zwieńczenia komór były białe. Na każdej śluzie znajdowała się wmurowana w ścianę kamienna tablica z datą i nazwiskiem kierownika budowy. Tablice zachowały się (poza Gorczycą i Niemnowem) do dziś. Budowa jednej śluzy trwała ok. 2 lat. W pracach uczestniczyło od 5 do 7 tysięcy ludzi.
Kanał Augustowski jest położony na terenie Polski i Białorusi (14 śluz po polskiej stronie, 1 w pasie granicznym i 3 po stronie białoruskiej). Jego całkowita długość to około 103,4 km. Na szlaku Kanału Augustowskiego znajduje się 12 jezior: Mikaszówek, Mikaszewo, Krzywe, Paniewo, Orle, Gorczyckie, Staw Swoboda, Studzieniczne, Białe, Necko. Różnice poziomów wód pomiędzy poszczególnymi zbiornikami wynoszą od 0,8 do 9,8 m. Im większa różnica wód, tym bardziej skomplikowane śluzy należało budować, stąd śluza Niemnowo - pierwotnie trzykomorowa (różnica poziomów 7,46 m) - obecnie jest czterokomorowa (różnica poziomów max. 9,8 m), a śluza Paniewo (różnica poziomów max. 6,69 m) dwukomorowa. Pozostałe 16 śluz to śluzy jednokomorowe.
Dzieje Kanału Augustowskiego można poznać w Dziale Historii Kanału Augustowskiego Muzeum Ziemi Augustowskiej. Mieści się ono w zabytkowym domku z XIX w. w tzw. zwanym Domkiem Prądzyńskiego (ul. 29 go Listopada 5a w Augustowie).
Kanałem Augustowskim bez wizy?
Polsko-białoruskie przejście graniczne Rudawka – Lesnaja będzie można przekraczać bez wizy, ale z paszportem. To zapewnienia, które padły 20. maja 2016 podczas konferencji w Augustowie: „Kanał Augustowski – szlak turystyczny łączący Wschód z Zachodem. Rozwój i promocja transgranicznego produktu turystycznego", towarzyszącej II Polsko-Białoruskiemu Forum Turystycznemu. Bogdan Dyjuk reprezentujący podczas spotkania Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego liczy na to, że turystyczny ruch bezwizowy na Kanale Augustowskim zostanie wprowadzony jeszcze przed rozpoczęciem tegorocznego sezonu turystycznego. – Wkrótce wrota śluzy otworzą się na oścież – zaznaczył.
Odległość na trasie Kanału Augustowskiego z Augustowa do granicy z Białorusią wynosi 47 km. Wodniacy pokonują po drodze śluzy: Przewięź, Swoboda, Gorczyca, Paniewo, Perkuć, Mikaszówka, Sosnówek, Tartak, Kudrynki, aż do granicznej Kurzyniec.
Więcej na: http://www.augustow.pl i http://niebywalesuwalki.pl.
