Stanisław August nie tylko posiadał talent literacki, ale także zmysł wnikliwej obserwacji rzeczywistości, dlatego wspomnienia monarchy określić można jako jeden z najciekawszych
i najważniejszych dokumentów epoki oświecenia. Wspomnienia, pisane w oryginale w języku francuskim, ukryte w rosyjskich archiwach, przez wiele lat były niedostępne. Pierwsze polskie wydanie, zawierające wszystkie tomy, ukazało się dopiero w 2013 roku.
W memuarach król opisuje nie tylko swoje życie prywatne, relacjonuje również wydarzenia polityczne, odbywające się na arenie polskiej i międzynarodowej. Obrazy i portrety arystokracji, barwne opisy codzienności epoki oświecenia, wydarzenia związane z tragiczną historią Polski końca XVIII wieku nakreślone przez monarchę w „Pamiętnikach", pozostawiają w czytelniku jednak pewien niedosyt i rozbudzają apetyt na ciąg dalszy. To właśnie zaspokojeniu tej ciekawości służyć miał cykl wykładów „Pamiętniki Stanisława Augusta i ich bohaterowie", które odbywały się w Łazienkach Królewskich od września 2013 do czerwca 2014 roku. W trzynastu otwartych wykładach, zorganizowanych przez Ośrodek Badań nad Epoką Stanisławowską w Łazienkach Królewskich we współpracy z Polskim Towarzystwem Badań nad Wiekiem Osiemnastym, wzięli udział wybitni badacze XVIII-wieku.
Zbiór wygłoszonych wówczas wykładów, zilustrowanych portretami opisywanych przez króla osobistości i wieloma pięknymi rycinami z epoki, został zebrany w tomie „Pamiętniki Stanisława Augusta i ich bohaterowie". Eseje w przystępny sposób ukazują pełną galerię portretów postaci znanych z kart królewskich wspomnień. Autorzy przyjrzeli się wnikliwie wybranym bohaterom i zjawiskom ukazanym w pamiętnikach monarchy, przybliżając niejednokrotnie aspekty prze władcę przemilczane. Poznamy tu więc nie tylko szczegóły królewskich relacji z damami jego serca, ale też z przyjaciółmi, rodziną czy bliskimi współpracownikami.
Jak pisze redaktor tomu, prof. Anna Grześkowiak-Krwawicz, „zwiedzanie stworzonej przez Stanisława Augusta galerii literackich portretów jest zajęciem fascynującym", dzięki przedstawionym rozprawom odkryjemy szczegółowy obraz XVIII-wiecznej Europy, specyfikę ówczesnej mentalności, a także poznamy postać i tajemnice naszego ostatniego króla. „Pamiętniki Stanisława Augusta" to wciągająca lektura dla współczesnych odbiorców, nie tylko tych zajmujących się zawodowo historią, literaturą czy kulturą.
„Pamiętniki Stanisława Augusta i ich bohaterowie"
Wstęp i redakcja naukowa: Anna Grześkowiak-Krwawicz
Autorzy: Agata Roćko, Teresa Kostkiewiczowa, Zofia Zielińska, Urszula Kosińska, Angela Sołtys, Richard Butterwick-Pawlikowski, Piotr Ugniewski, Maria Czeppe, Dorota Dukwicz, Marek Dębowski
Rok wydania: 2015, liczba stron: 356
Spotkanie promocyjne: 13 maja 2016 roku, godz. 18, Pałac na Wyspie, Muzeum Łazienki Królewskie. Książka w cenie 60 zł dostępna jest w sklepie na stronie www.lazienki-krolewskie.pl oraz na terenie muzeum.
